Bilgi Rehberi Bir Garip Bilgi Bloğu
Alerji, vücudunuza zararlı olmayan bir yabancı maddeye karşı bağışıklık sisteminin o maddeyi zararlı gibi algılayıp yanıt vermesidir.Bu yabancı maddelere alerjen denir. Bazı gıdalar, polen veya evcil hayvan tüylerini içerebilirler.
Bağışıklık sisteminizin görevi, zararlı patojenlerle savaşarak sizi sağlıklı tutmaktır. Bunu, vücudunuzu tehlikeye atabileceğini düşündüğü herhangi bir şeye saldırarak yapar. Alerjene bağlı olarak, iltihaplanma, hapşırma gibi bir çok semptomu içerebilir.
Alerjenlere Reaksiyonlar Nasıl Gerçekleşir?
Belirli bir alerjene alerjisi olan kişi onunla temas ettiğinde, alerjik bir reaksiyon oluşur:
- Alerjen (polen gibi) vücuda girdiğinde, bir antikor tepkisini tetikler.
- Antikorlar kendilerini mast hücrelerine bağlar.
- Polen antikorlarla temas ettiğinde mast hücreleri histamin salarak yanıt verir.
- Histamin salınımı bir alerjene bağlı olduğunda, ortaya çıkan iltihap (kızarıklık ve şişlik) tahriş edici ve rahatsız edicidir.
Bazı kimyasallar ve gıda katkı maddelerinde de benzer reaksiyonlar görülebilir.
Alerji Nedenleri
Araştırmacılar, normalde zararsız bir yabancı madde vücuda girdiğinde bağışıklık sisteminin neden alerjik reaksiyon gerçekleştirdiğinden tam olarak emin değiller.
Alerjilerin genetik bir bileşeni vardır. Bu, ebeveynlerin onları çocuklarına aktarabilecekleri anlamına gelir. Bununla birlikte, alerjik reaksiyona genel bir yatkınlık genetiktir. Spesifik alerjiler geçmez. Örneğin, anneniz kabuklu deniz hayvanlarına alerjisi varsa, mutlaka sizin de olacağınız anlamına gelmez. Fakat farklı bir alerjene reaksiyon gerçekleştirebilme ihtimaliniz yüksektir.
Bir çok allerji çeşidi vardır. Bunlar arasında en yaygınları;
- Hayvansal alerjiler. Hayvanın tüyü, kepeği, akarı bulunmaktadır. Hamamböceği de bir alerjen olabilmektedir.
- İlaçlar. Penisilin ve çeşitli uyuşturucular yaygın tetikleyicilerdir.
- Gıdalar. Buğday, fındık, süt, kabuklu deniz ürünleri ve yumurta alerji türleri yaygın olarak görülmektedir. Gıda alerjisi olarak bilinmektedir.
- Böcek sokmaları. Arılar ve sivrisinek sokmasına karşı gerçekleşen alerjiler.
- Bitkiler. Çimen, yabani ot, polenler, ağaçlarlardan yayılan diğer tozlar, reçineleri.
- Lateks alerjisi. Bu eldivenler, lateks içeren kıyafetler ve prezervatif olabilir.
Saman nezlesi olarak bilinen mevsimsel alerjiler, en yaygın alerji türüdür. Buna bitkilerden yayılan polenler neden olmaktadır. Belirtileri;
- Gözde kaşıntı ve sulanma
- Burun akması
- Öksürme ve hapşırma
Vücutta Alerji Teşhisi
Doktorlar alerjileri çeşitli şekillerde teşhis edebilir.
İlk olarak, doktorunuz belirtilerinizi soracak ve fiziki muayene yapacaktır. Son zamanlarda yediğiniz olağan dışı herhangi bir şey ve temas ettiğiniz herhangi bir madde hakkında soru sorabilir. Örneğin, ellerinizde kızarıklık varsa, doktorunuz yakın zamanda lateks eldiven giyip giymediğinizi sorabilir.
Son olarak, bir kan testi ve cilt testi doktorunuzun şüphelendiği alerjenleri doğrulayabilir veya teşhisi sağlayabilir.
Alerji Tedavisi
Alerjileri önlemenin en iyi yolu, reaksiyonu tetikleyen her şeyden uzak durmaktır. Bu mümkün değilse, tedavi seçenekleri mevcuttur.
İlaçla Alerji Tedavisi
Alerji tedavisi genellikle semptomları kontrol etmek için antihistaminik gibi ilaçları içerir. İlaç reçetesiz veya reçeteli olabilir. Doktor önerisi, alerjinizin şiddetine bağlı olarak değişebilir.
Birçok doğal ilaç ve takviye, bir tedavi olarak ve hatta alerjileri önlemenin bir yolu olarak pazarlanmaktadır. Bazı doğal tedaviler aslında başka alerjenler içerebilir ve semptomlarınızı daha da kötüleştirebilir. Örneğin, bazı kuru çaylar, ciddi hapşırmaya neden olabilecek bitkilerle yakından ilişkili çiçekler ve bitkiler kullanır. Aynı şey uçucu yağlar için de geçerlidir. Bazı insanlar bu yağları yaygın alerji semptomlarını hafifletmek için kullanır, ancak uçucu yağlar alerjiye neden olabilecek bileşenler içerebilir. Alternatif tıpa yönelmeyi düşünüyorsanız, kullanacağınız ürünleri doktora danışmanız hayati önem arz eder.
İmmünoterapi
İmmünoterapi, vücudun alerjinize alışmasına yardımcı olmak için birkaç yıl boyunca birkaç enjeksiyon içerir. Başarılı immünoterapi, alerji semptomlarının tetiklenmesini önleyebilir.
En Ciddi Alerjik Reaksiyon Anafilaksi
Alerjileri baharda ortaya çıkan sinir bozucu kaşıntı ve hapşırma olarak düşünebilirsiniz, ancak bu alerjik reaksiyonların bazıları aslında hayatı tehdit edici olabilir. Örneğin anafilaksi, alerjenlere maruz kalmaya karşı ciddi bir reaksiyondur, ölümle sonuçlanabilir. Anafilaksi ile;
- Kalp atışında ciddi hızlanma gerçekleşebilir.
- Dil aşırı şişebilir.
- Hava yolları aniden daralarak nefes almanızı engelleyebilir.
Genellikle anafilaksi durumunda acil yardım gereklidir. Çoğunlukla adrenalin enjekte edilerek hastanın hayatta kalması sağlanır.
Alerjik Astım
Astım yaygın bir solunum rahatsızlığıdır. Nefes almayı zorlaştırır ve akciğerlerinizdeki hava yollarını daraltabilir. Astım alerjilerle yakından ilişkilidir. Ayrıca mevcut astımı daha da kötüleştirebilir. Hiç rahatsızlığı olmayan bir kişide astımı tetikleyebilir. Astım ve alerjinin aynı anda gerçekleştiği hastalığa ise alerjik astım veya alerjiye bağlı astım adı verilir.
Çoğunlukla hayati tehlikesi bulunmayan alerjiler, farklı şekillerde hayatınızı etkileyebilmektedir. Bu makale tıbbi yönlendirme içermemektedir. Bu konuda yardım alabileceğiniz en etkili kurum hastanelerdir. Hiç bir doktor tavsiyesinin yerini tutmamakla birlikte, verilen bilgiler araştırmaya dayalıdır.
