Genel olarak bağışıklık sistemi, hastalığa neden olan mikroorganizmalara karşı vücudun savunmasıdır. Bağışıklık sisteminin başarısız olduğu durumlarda, mikrop, bakteri veya virüse karşı vücut çaresiz kalır ve bunun sonucunda hastalık meydana gelir. Peki bağışıklık sistemini güçlendirmenin yolları nelerdir? Yeme-içme alışkanlıklarını değiştirmek, takviye gıdalar, şifalı bitkiler işe yarar mı?

Bağışıklık Sistemini Güçlendirmenin Yolları

İlk savunma hattınız, sağlıklı bir yaşam tarzının seçilmesiyle başlar. Genel sağlık yönergelerine uymak, bağışıklık sisteminizi doğal olarak güçlü ve sağlıklı tutmak için atabileceğiniz en iyi adımdır. Aşağıdaki yaşam stratejilerini benimsemek, bağışıklık sistemi üzerinde pozitif etki yaratmaktadır.

Sigara içmemek, alkol kullanımında aşırıya kaçmamak.
Meyve ve sebzeleri eksik etmemek.
Düzenli egzersiz, spor yapmak.
Sağlıklı bir kiloya sahip olmak.
Yeterli uyumak.
Kişisel temizliğe dikkat etmek. (Elleri yıkamak, burun, ağız ve göz ile temasını engellemek gibi.)
Stresten olabildiğince uzaklaşmak.

Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Besinler

Bağışıklık sistemini güçlendiren yiyecekler, genellikle C vitamini içeren besinlerdir. C vitamininin akyuvarları arttırdığı düşünülmektedir. İnsan vücudu c vitaminini kendisi üretemediği için, dışarıdan günlük olarak alınması gereken bir doz da mevcuttur. Ayrıca antioksidan, beta karoten, d vitamini gibi mineral içeren gıdaların da bağışık sistemini güçlendirdiği düşünülmektedir.

Turunçgiller: Neredeyse tüm turunçgiller C vitamini bakımından yüksektir.
Kırmızı biber: Kırmızı biber narenciyeye göre iki kat daha fazla C vitamini içerir. Ayrıca zengin bir beta karoten kaynağıdır.
Brokoli: A, C ve E vitaminlerinin yanı sıra birçok antioksidan ve lifle dolu brokoli, çok sağlıklı bir sebzedir.
Sarımsak: Sarımsağın bağışıklık arttırıcı özellikleri, allisin gibi ağır bir sülfür içeren bileşik konsantrasyonundan geliyor gibi görünmektedir.
Zencefil: Kronik ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Ispanak: Brokoli’ye benzer şekilde, ıspanak mümkün olduğunca az pişirildiğinde daha sağlıklıdır.
Yoğurt ve Kefir: D vitamini bağışıklık sistemini düzenlemeye yardımcı olur ve doğal yoğurt da fazlasıyla d vitamini içerir. Probiyotikler denilen faydalı canlı organizmalara sahip kefir, tartışmasız en iyi bağışıklık sistemi destekleyicisidir.
Yeşil çay: Hem yeşil hem de siyah çaylar bir tür antioksidan olan flavonoidlerle doludur. İçeriğindeki maddeler T hücrelerinizde mikropla mücadele bileşiklerinin üretimine yardımcı olabilir.
Kivi: Kivi, potasyum, K vitamini ve C vitamini de dahil olmak üzere çok fazla mineral ve vitamin kaynağıdır.

Bağışıklık Sistemi ve Yaş

Yaşlandıkça, bağışıklık tepkisi kabiliyetimiz azalır ve bu da daha enfeksiyonlara karşı vücudumuzu daha savunmasız hale getirir.

Bazı insanlar sağlıklı yaşlanırken, birçok çalışmanın sonucu, genç insanlarla karşılaştırıldığında, yaşlıların bulaşıcı hastalıklara yakalanma olasılığının ve daha da önemlisi, onlardan ölme olasılığının daha yüksek olmasıdır. Solunum yolu enfeksiyonları, grip ve özellikle pnömoni dünya çapında 65 yaş üstü kişilerde önde gelen ölüm nedenidir. Kimse bunun neden olduğunu bilmiyor, ancak bazı bilim adamları bu artmış riskin daha az T hücresi üretmekten kaynaklandığını gözlemliyorlar.

Enfeksiyonlara karşı bağışıklık yanıtında bir azalma, yaşlıların aşılara verdiği tepki ile gösterilmiştir. 2 yaşındaki bebeğe yapılan aşı, 65 yaşının üstündeki bireye yapılan aşıdan daha sağlıklı sonuç verdiği kanıtlanmıştır.

Stres ve Bağışıklık Fonksiyonu Arasındaki İlişki

Bağışıklık sisteminin kısa süreli baskılanması tehlikeli değildir. Bununla birlikte, kronik baskılama vücudu enfeksiyon ve hastalıklara karşı savunmasız bırakır. Bunun güncel bir örneği AIDS – Edinilmiş bağışıklık eksikliği sendromudur. Burada bağışıklık sistemi baskı altındadır ve savunmasızlığı hastalığa maruz bırakır. Stres sık sık hastalık ve enfeksiyonlara yol açacaktır.

Stres tepkileri, artan kalp hızı vb. nedeniyle dolaşım sistemi üzerindeki gerginliği artırır. Bu, bir kişinin kalp ve dolaşım bozuklukları, örneğin koroner kalp hastalığı geliştirme riskini artırabilir.

Stres sindirim sistemi üzerinde etkilidir. Stres sırasında sindirim engellenir. Stres sonrası sindirim aktivitesi artar. Bu, sindirim sisteminin sağlığını etkileyebilir. Sindirim sistemindeki bozukluklar, dolaylı yoldan bağışıklık sistemini güçlendirmenin önüne geçer.

Bağışıklık sistemini güçlendirmenin yolları arasında atlanmaması gereken bir diğer husus da uykudur. Düzenli uyku ile hücre yenilenmesini hızlandırabilir, bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlayabilirsiniz. İyi Uyku İçin İpuçları adlı makaleyi okumak, bu konuda bilgi verecektir.

Kaynaklar:

https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/how-to-boost-your-immune-system
https://www.simplypsychology.org/stress-immune.html
https://www.healthline.com/health/food-nutrition/foods-that-boost-the-immune-system