Bilgi Rehberi Bir Garip Bilgi Bloğu
Bebeklerde sarılık, bilirubin adlı cilde sarı rengi veren maddenin kandaki seviyesinin yükselmesi ve deride birikmesi sonucu oluşur. Yeni doğmuş bebeklerde kırmızı küre hücreler yani alyuvarlar daha çok olduğu için onların parçalanması sonucunda bilirubin maddesi ortaya çıkar. Aslında bebek doğmadan önce bilirubin maddesini annenin karaciğeri temizler; doğumdan hemen sonra ise bebeğin karaciğerinin bu maddeyi temizleyebilecek kapasiteye erişmesi beklenir; temizlenemeyen bu madde karaciğer tarafından yeteri kadar atılamadığı takdirde bilirubin artarak sarılığa neden olur.
Yeni doğmuş çocuklarda sarılığın erken belirlenmesi ve takip edilmesi çok önemlidir. Zira, sarılık çoğunlukla kendi kendine geçse de, bazen bilirubin yüksek seviyeye ulaşıp beyin hasarına yol açabilir. Bu sebeple sarılığı olan yeni doğan bebeklerde bilhassa ilk bir hafta içindeki hekim takipleri oldukça önemlidir. Bir haftadan sonra beyin bariyeri kapanarak bilirubinin kandan beyne geçmesinin engellendiği kabul edilir.
Sarılığa Neden Olan Diğer Sebepler Nelerdir?
Yeni doğan bebeklerde sarılık oluşmasına neden olabilecek iki sebep daha vardır. Bunlardan birincisi kan grubu uyuşmazlığıdır diğeri ise Rh uyuşmazlığına bağlı oluşan sarılıktır. Böyle durumlarda alyuvarlar çok hızlı bir şekilde parçalanır ve bilirubin miktarı çoğalarak açığa çıkar.
1-Doğuştan gelen enzim hastalıkları
2-İdrar yolu enfeksiyonları
3-Doğum esnasında meydana gelen bebeğin kafa derisinin altında kan toplanması
4-Diyabet hastası annelerin yaptığı doğumlar
5-Bebeğin yeterince beslenememesi. Anne sütünden mahrum kalması veya mama yememesi
Gibi nedenler sayılabilir. Bunların tespit edilmesi, çeşitli testler yapılması gerekmektedir.
Bebeğin Sarılık Olduğu Nasıl anlaşılır?
Aslında renk değişikliği olduğu için anlamak hiç de zor değildir. Sarı renk bebeğin önce yüzünde belirginleşmeye başlar, zamanla göğse, karna, kol ve bacaklara doğru ilerler.Bebeğin göz akı zamanla sarı renk halini alır.Eğer ciltteki renk değişikliği farkedilmiyorsa bunun en iyi çözümü bebeği florasan lambanın altında kontrol etmektir. Bu durumda da farkedilmiyorsa güneş ışığına çıkarmak bir diğer çözüm olarak görülebilir.Parmakla burun ya da karnına hafifçe bastırılırsa sarı renk daha belirgin bir şekilde ortaya çıkar.Çocuğunuzun sarılık olduğunu farkeder etmez, hiç vakit geçirmeden bilirubin seviyesinin belirlenmesi için bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Doktor, çocuğun kanındaki bilirubin seviyesine bakıp bakmayacağına karar vererek takipler konusunda sizi yönlendirecektir.
Bilirubin Seviyesi yükseldikçe bebekte hangi belirtiler oluşur?
İlk önce bebeğinizin cildindeki sarı renk giderek koyulaşıp belirginleşir. Bebek daha fazla uyur, anne sütünü emmesi azalır. Anne sütünden mahrum kalması sarılığı daha da artıracaktır. Eğer bilirubin seviyesi artmış ve tedavi için geç kalınmışsa,çocuğun beyni de bu durumdan etkilenmiş demektir.Bebek tiz sesle ağlamaya başlar, başını sık sık geriye atar, bu olumsuz durum bebeğin havale geçirmesine kadar gidebilir. Beyni olumsuz etkilenen bebekte sonuç olarak zeka ve motor becerilerin gelişim geriliği, işitme, görme problemleri gibi sorunlar ortaya çıkar.
Peki Hangi Bebekler Daha Dikkatli Takip Edilmelidir?
1-Zamanında önce doğmuş bebekler.
2-Doğumu zor geçen ve kafa derisinin alt kısımlarında kanama meydana gelmiş bebekler.
3-Sarılık olduğu hemen farkedilen bebekler. (özellikle ilk 24 saat içinde belirtiler görünüyorsa)
4-İyi beslenemeyen, yeteri kadar anne sütü emmeyen, mama içmeyen bebekler.
5-Sarılığı uzun süren bebekler. Bunun ölçüsü toplamda 2 hafta kadardır.
6-Kalıtsal olarak abisi yada ablası doğumdan sonra sarılık geçirmiş bebekler.
