Bilgi Nedir? Bilgi Çeşitleri Nelerdir?

Bilgi Nedir?

Bilgi: Öğrenme, araştırma ya da gözlem yoluyla elde edilen gerçek, malumat, vukuf; (bilişimde) kurallardan yararlanarak kişinin veriye yönelttiği anlamadır. Felsefede; bilginin doğası, kökenleri ve boyutları ile ilgilenen dala epistemoloji adı verilir.

Bilgi Çeşitleri

Gündelik

Sadece duyu organları aracılığıyla dış dünyanın açıklanma biçimidir. Bu bilginin oluşumunda denemelerin, tecrübelerin ve gözlemlerin etkisi büyüktür. Belirli bir yönteme dayanılarak kazanılmaz, genel geçerliliği de yoktur.

Örnek: birkaç yeşil elmanın ekşi olduğunu görünce; “elmalar ekşidir” genellemesine ulaşılabilir.

• Subjektiftir.
• Sonuçları kesin değildir.
• Nedensellik ilkesine dayanmaz.

Teknik

İnsanın temel ihtiyaçlarını karşılamak ve günlük yaşamını kolaylaştırmak amacıyla araç gereç yapımı ile ilgilidir. Teknik bilginin bilgi aktı yarardır. Teknik bilginin iki türü vardır:

1. Gündelik bilgiye dayalı teknik bilgi: İnsanın gündelik yaşantısındaki tecrübelere dayanarak araç gereç yapmasıdır.
2. Bilimsel bilgiye dayalı teknik bilgi: Bilimsel verilerden yararlanarak araç gereç yapılması ve insan hayatının kolaylaştırılması ile ilgili bilgidir. Mühendislik ve tıp bu alana girerler.

Sanatsal

Bu kavrama gücü, bilimden ve felsefeden farklıdır, akla dayanmaz. Duyguya, coşkuya ve sezgiye dayanır. Sanat bilgisi; sanatçı ile onun yöneldiği nesne arasındaki ilgiden doğar. Sanatı diğerlerinden ayıran en önemli özelliği sanatçının kullandığı ifade aracının farklı olmasıdır. Diğer bilgi türleri, ifade için kelime ve terimler kullanır. Buna karşı sanatçı; sesi, rengi ve maddenin çeşitli şekillerini de kullanır. Yöneldiği nesneyi özne olarak ifade eder.

Dini 

Tanrı’nın insanlara peygamberler aracılığıyla, vahiy yoluyla doğru olan yaşam tarzını bildirmesi şeklindeki bilgidir. Kutsal olanla bunun karşısındaki insanın konumunu ifade eder. Buna kesin iman ile inanılır, eleştirisi yapılamaz. İnanç olarak değerlendirmek doğru olur.

• Dogmatiktir.
• Evrensel gerçek, doğa üstü bir güç ya da güçlerin varlığı ile açıklanır.

Bilimsel 

Bilimsel yöntem ve akıl yürütme yoluyla varlıklar hakkında elde edilen bilgidir. Nedensellik ilkesini kullanarak olgular üzerinde hipotezler üretir ve bunları deneyle sınar. Deneysel testleri geçen hipotezler bilimsel dağarcığına katılır.

Bilimler üç gruba ayrılır:

1. Formel bilimler: mantık, matematik
2. Doğa bilimleri: fizik, kimya, biyoloji, coğrafya, jeoloji, astronomi…
3. İnsan bilimleri: psikoloji, sosyoloji, antropoloji, iktisat…

özellikleri:

• Nesneldir. Bireyden bireye değişmeyip herkes için aynıdır.
• Evrenseldir. Bilim herhangi bir milletin, ırkın malı değil bütün bir insanlığın malıdır.
• Akla ve mantığa dayalıdır. Bilimsel olan, akılsaldır.
• Birikimli olarak ilerler.
• Sistemli ve düzenlidir.
• Eleştiriye açıktır. Aksine kanıt gösterildiği zaman bilimsel bilgi geçerliliğini yitirebilir.

Felsefî 

Şüphe edilerek başlayan düşünme yolculuğundaki şüphe edilemeyen en son düşüncedir.

Felsefi anlamda, Platon’un Theatetus diyalogundan beri gerekçelendirilmiş doğru inanç olarak tanımlanır. Bilgi, doğru ya da yanlış olma olasılığı olan sanıdan farklıdır. Bilgi, doğruluğu yönünde yeterli gerekçelere sahip olunan inanç veya iddiadır.

özellikleri:

• Subjektifitir.
• Eleştiricidir.
• Akla dayalıdır.
• Her sorunu aklın süzgecinden geçirir.
• Açıklamalarında bitmişlik ya da kesinlik yoktur.
• Sistemli, düzenli ve birleştirilmiştir.

Kaynak:https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilgi