Bitkili Akvaryum Yosun Rehberi

Doğada çok düşük ihtiyaçlarla, çok kolay bir şekilde hayatta kalarak, çoğalmayı başarabilen, akvaryumlarda da görüntüsü itibariyle istenmeyen yosun problemlerini incelemek istiyorum. Bu makale akvaryum yosun rehberi niteliği taşıyacak, kısacası biraz uzun bir yazı olacak… Sıkılmadan okumanız temennisiyle..

Yosun Nedir?

Denizlerde, tatlı sularda, karada, kısacası her yerde çeşitli şekillerle yaşayabilen, asalak bitki türü diyebiliriz. Klorofilleri sayesinde fotosentez yapabilen bu canlılar akvaryum ortamlarında görüldüklerinde akvaristleri hobiden soğutacak seviyeye getirebilir.

Yosunlar Neden Oluşur?

İstenmeyen bu canlıların oluşması için akvaryumdaki amonyak miktarındaki fazlalık ve ışık yeterlidir. Akvaryumda azot döngüsü yazısını okuyarak amonyak seviyesinin azaltılması hakkında bilgi edinebilirsiniz. Sudaki amonyak miktarının artması birden fazla şekille mümkün olabilmektedir. Bunlar;

• Su değişimlerinin aksatılması.
• Ölü balık, bitki artıklarının akvaryumdan çıkartılmaması.
• Fazla canlı yükü.
• Yetersiz filtrasyon.
• Aşırı yemleme.

Bu maddeler önleyici bakım yerine de geçmektedir. Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur atasözünde dediği gibi, zamanında doğru bakımla yosunların oluşması önlenebilir.

Yosunun oluşması için gerekli ortam, doğrudan güneş ışığını almasıyla, düşük co² seviyesiyle, yüksek-düşük ışık ve besinlerdeki tezatlıkla da mümkün olabilmektedir. Farklı yosun tipleri, farklı nedenlerle ortaya çıkmaktadır. Örneğin yeşil nokta yosunu oluşması için düşük fosfat değeri bir numaralı nedendir.

Her şeyin mükemmel şekilde işlemesi ne yazık ki mümkün değildir. Yosun probleminin, akvaryumunuzu bozmasına izin vermeden, sıkılmadan onlarla başa çıkın! En azından çabalayın. Azimli sıçan, betonu deler!.. Lafı gevelemeden yosun türlerine geçelim.

Yosun Türleri

Öncelikle şunu bilmenizde fayda var. İplik şeklinde oluşan yosunların bir çoğu co²’deki istikrarsızlıktan kaynaklanır. Diatom, yeşil nokta yosunu, yeşil su problemleri ışıkla veya besin istikrarsızlığıyla alakalıdır. Bu bilgiyle, yosunun neye benzediğini bilecek, oluşmasındaki kök nedeni önleyebileceksiniz. Geçelim akvaryumlarda karşılaşabileceğiniz yosun türlerine…

Kahverengi Yosun(Diatom)

Genellikle low tech diye tabir edilen, düşük destekli akvaryumların ilk kurulumlarında döngünün oturmaması sonucu ortaya çıkar. Amonyak seviyesindeki artış ve silikatlarla oluşan bu yosun, yüksek ihtimalle zamanla geçecektir. Camlarda, dekorlarda, tabanda kahverengi jel şeklinde görülür. Musluk suyu, filtre ortamlarında kullanılan zeolit, taban malzemesi oluşumunu destekleyebilir.

Diğer yosun türlerine nazaran kurtulması ‘kolay’ yosunlardandır. Otocat gibi yosun yiyiciler bunları tüketebilir. Camlardaki ve dekorlardakiler fiziksel olarak temizlenebilir, su değişimleriyle de ortamdaki amonyak ve silikat seviyesi düşürülebilir.

Yeşil Su Yosunu

Yüzen alglerin suyun rengini değiştirmesinden kaynaklanan bir isme sahiptir. Çok çabuk ortaya çıkabilir. Gün ışığı alan akvaryumlarda görülmesi muhtemel olan bu yosun türünde yüksek amonyak ve gün ışığı birinci nedendir. Sorunun çözülmesi için akvaryum 3-4 gün karartılmalı ve sonrasında %50’ye varan su değişimi yapılması önerilir. Su piresi yetiştiren akvaristler tarafından sevilen bir yosun türüdür.

Bir diğer çözüm olarak filtre çıkışına aktif karbon malzeme yerleştirilebilir. Bu malzeme kullanımı, problem bitene kadar devam etmeli, sonrasında akvaryumdan çıkartılmalıdır. Çünkü aktif karbon malzemeleri, bitkilerin de tükettiği besinleri tutarak, bitki gelişimini de olumsuz yönde etkileyebilir. UV filtre kullanımı da bu sorunu çözer.

Yeşil Nokta Yosunu

Sert yüzeylerde, küçük yeşil noktalar şeklinde görülür. En yaygın görüldüğü noktalar, camlardır. Fosfat seviyesindeki düşüklüğün tetiklediği bu alg türünde, güçlü aydınlatma da çoğalmasını tetikler. Su değişimleri ve fosfat eklenmesiyle giderebilecek bir yosun türüdür. Yeşil nokta yosunu yazısında fazlasıyla yer verilmiştir, incelemeniz tavsiye edilir.

Yeşil Sakal Yosunu

Tüm ipliksi yosunların, co²’ye bağlı olduğundan bahsetmiştim. Karbondioksit dalgalanmaları bu yosunu tetikler. Akvaryumdaki co²’yi stabil hale getirmek bu yosunla mücadele için birinci kuraldır. Yosun yiyicilerin tükettiği bu alg, ince iplik şeklinde olur ve boyu bir kaç santimetreye varabilir. Genellikle bitki yapraklarını kaplayarak, bitkinin ölmesine sebep olur. Dekorlarda da görülebilir. Mekanik olarak çıkarmak çok zordur. Su değişimlerini arttırmak, nitrat ve fosfat seviyesini kontrol etmek önemlidir.

Çoğunlukla düşük nitrat seviyelerinden bahsedilse de yüksek nitrat seviyeleri de bu yosunu tetikleyebilmektedir. Karşılaşıldığında aydınlatma süresini maksimum 8 saate düşürülmesi işe yarayabilir.

Siyah Fırça Yosunu

Kara sakal yosunu olarak da bilinir. Kurtulması nispeten daha zordur. Akıntılı yüzeyleri seven bu alg türü, yarım santimetreye kadar büyür, birden ortaya çıkabilir. SAE ve amano karidesleri tüketebilse de yosun tüketenler tarafından da sevilmezler. co² eksikliğini veya dengesizliğini ele almak gerekir. Mücadele için, excel, oksijenli su(hidrojen paroksit) kullanılabilir. Bulaşan bölgedeki algler, mekanik olarak temizlenmelidir. Bu geri gelmeyeceğini garanti etmese de…

Ölmeye başladıklarında renkleri kırmızı ve beyaza yaklaşır.

Hidrojen paroksit kullanımını yosun türlerinin altında paylaşacağım…

Yeşil İplik ve Saç Yosunu

Bu iki tür de birbirine çok benzer yosunlardır. Cam yüzeylerde bulunmazlar. Genelde akvaryum tabanında veya bitkiler üzerinde büyürler. Diş fırçasıyla kolaylıkla temizlense de tamamını çıkarmak çok zordur. Alg yiyenler(moli, SAE, CAE, Otocat, Amano karides gibi) tarafından tüketilirler. Düşük sirkülasyon ve besin dengesizliği oluşumunu tetikler.

Çözüm için yosun yiyiciler akvaryuma eklenebilir, mekanik temizlikle birlikte yüksek su değişimleri yapılabilir. Sirkülasyonun arttırılması da faydalı olacaktır.

Yosun türlerinden ve çözümlerinden elimden geldiğince bahsetmeye çalıştım. Temelde, yaşantısı çok kolay, gelişimleri çok hızlı olan bu canlılardan kurtulmak için kullanılan excel ve hidrojen peroksit tedavisinden bahsedeyim.

Excel ve Oksijenli Suyun Lokal Olarak Uygulanması

Bunun için edinmeniz gereken malzemeler bir şırınga ve aktif karbon sıvısı(excel) veya eczanelerde de satılan oksijenli su(hidrojen peroksit).

Uygulama öncesinde akvaryum filtre sistemi ve ışıklandırma kapatılır. Yosunların yoğun olduğu bölgedeki canlılar uzaklaştırılarak(mümkünse akvaryumdan çıkarılır) 2-3 ml kadar yosunlu bölgeye uygulanır. 15 dakika kadar bekledikten sonra filtre ve ışıklar açılabilir. Yosunlar, basit canlılar olduğundan bu sıvılardan etkilenerek çabuk yok olurlar. Aslında özellikle oksijenli su, bitkilerle birlikte akvaryumdaki diğer canlılara da zarar verir. Kullanılması son çare olarak düşünülmelidir. Kullandıktan sonra da %10’luk su değişimi yapılması, yaşayan canlılar için sağlıklı bir karar olacaktır.

Akvaryum yosun rehberi adlı makaleyi sıkılmadan okuduğunuz için teşekkür eder, sağlıklı hobiler dilerim.