Birçok insanın sıklıkla karşılaşabileceği bir durum olan dejavu oldukça karmaşık bir durumdur. Bilimin bu konu hakkında pek bir bilgisi olmasa da dejavu nedir sorusuna bilimsel bir şekilde yaklaşmak ve cevaplamak istiyoruz.
Dejavu Nedir?
Dejavu Fransızca kökenli bir kelimedir ve tekrar yaşamak anlamlarını çağrıştırır. Dejavu gören kişilerin genellikle yaş aralığı en küçük 15 en büyük ise 25’tir. Bu yaşlar bir sınırlama değildir ve 15 yaş altında olanlar veya 25 yaş üzerinde olanlar da dejavu görebilir.
Dejavu anlam olarak ilk defa gördüğünü bildiği şeyin aslında daha önce yaşanmış olabildiğini çağrıştırmaktadır. Kısaca özetleyecek olursak: İlk defa görülen veya yaşanan bir durumun sanki daha önceden yaşanmış veya görülmüş olduğu hissidir. Bu duruma bilim çok farklı bir yaklaşımla baksa da bazı insanlar reenkarnasyon sonucu aynı şeyleri tekrar yaşadıklarına inanırlar. Bazıları ise paralel evrende var olan hayatlarından bazı kesitleri tekrar bu dünyada yaşadıklarına inanırlar.
Dejavu bir hastalık veya problem değildir. Normal bir insan hayatında çok nadir dejavu olayı ile karşılaşır. Eğer sıklıkla dejavu yaşanıyorsa bir probleme işaret olabilir ve beraberinde gelişen hastalıkların belirteci durumunda görülebilir. Böyle durumlarda hemen bir uzmana danışmak en etkili çözüm olacaktır.
Neden Dejavu Yaşarız?
Yukarıda da dediğimiz gibi bu duruma bazı insanlar bilime bağlı kalmaksızın farklı yorumlar getirebilir. Aslında bu yorumlamalar bazı noktalardan bakıldığında mantıklı görülebilir ancak insan beyni her noktayı kapsamaz ve anlamaz. Bu nedenle bilim dejavu olayına insanlara oranla daha gerçekçi yaklaşmaktadır. Bilim bu olaya şöyle bir açıklık getirmiştir:
Dejavu olayı duyulara ve organların hatırlama olayına göre değil de zihin oyunlarına göre yaşanır. Yani; bir anı önemsiz de olsa geçmişte yaşanır ve beyin bunu kısa süreli belleğe atar. Siz istemeseniz de beyin bunu saklıyordur ve bu olaya benzer bir olay görüldüğü zaman getirir önünüze koyar. Yani kısa süreli bellekte bulunan önemsiz bir anının benzeri gelecekte yaşanması durumunda o anı uzun süreli belleğe atılır. Böylece kişi daha önce yaşadığını kısa kesitler halinde hatırladığı için bu durumu tekrardan yaşadığını düşünür. Olay tam olarak bundan ibarettir.
Dejavu En Sık Kimlerde Görülür?
Dejavu olayının kesin görüleceği kişi profilleri belirli değildir ancak bazı durumlar bu listeyi küçük çaplı belli etmiştir. Bu kişiler:
- Şizofreni hastası olanlar,
- Epilepsi hastası olanlar
- Depresyona girenler,
- Stres ve uyku bozukluğu yaşayanlar,
- Anksiyete bozukluğu olanlar, devaju olayı ile sık sık karşı karşıya gelebilirler.