İş yerlerinde işin yürütülmesi sırasında çeşitli sebeplerden dolayı kaynaklanmakta olan sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacı ile yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalar iş güvenliği olarak adlandırılmaktadır. İşçiler iş sağlığı ve iş güvenliği konusunda alınmakta olan her türlü önlem ve kurallara uymak zorundadır. İşçilerin iş güvenliği ile ilgili kurallara uyup uymadığı düzenli bir şekilde denetlenmelidir.
Kötü çalışma koşullarına bağlı olarak artan iş kazaları ve meslek hastalıklarını en az seviyeye indirmek amacıyla özellikle sanayileşmiş ülkeler iş sağlığı ve güvenliğini iyileştirme çabası içine girmişlerdir. İş sağlığı ve iş güvenliği konusunda verilen eğitimler ile toplumun daha bilinçli olmasına ve çalışanların kendilerini iş tehlikelerine ve iş kazalarına karşı korumasını öğrenmesine katkı sağlamayı amaçlar.
İş Güvenliğinin Faydaları Nelerdir?
İş sağlığı ve iş güvenliği hem çalışan işçiye hem de işverene pek çok fayda sağlamaktadır. Gerekli iş güvenliğinin sağlanması ile hastalıklar ve sakatlıklar en az düzeye indirilerek çalışanların ve toplumun iyileştirilmesi sağlanır. Çalışma ortamının daha rahat ve daha güvenli bir ortam olmasını sağlar ve bu durum da çalışma motivasyonunun artmasını sağlar. Ayrıca yasalar ile uyumu sağlamaktadır. Gerekli güvenliğin sağlanması hem işyerinden kaynaklanmakta olan hastalıklar nedeni ile daha az işçi tazminatı ödemeye yardımcı olur hem de iş yerinin imajını rakiplere karşı geliştirme konusunda katkı sağlar. Ayrıca iş sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili alınmakta olan eğitimler tehlikeleri kavrama ve tehlikelere karşı yanıt verebilme kabiliyetinin geliştirilmesinde büyük bir fayda sağlamaktadır.
Çalışanların sağlığı ile yaptıkları işler arasındaki bağlantılar iş sağlığı ve güvenliğinin temelini oluşturmaktadır. İş sağlığı ve iş güvenliği kurumları uğradıkları iş kazası veya meslek hastalığı sonucu zarar gören işçilerin yeniden çalışabilmelerine olanak sağlamaktadır.
İş Güvenliğinin Temel Amaçları
İş sağlığı ve iş güvenliğinin amacı teknik ve fiziki açıdan bakıldığında, işin yapılması esnasında çalışanların karşılaştıkları tehlikelerin ortadan kaldırılması veya tehlikelerin en az düzeye düşürülmesi odak noktayı oluştururken, sağlık bilimleri açısından da meydana gelen iş kazaları sonucundaki yaralanma ve meslek hastalıklarından korunma ve tedavi boyutu ön plana çıkmaktadır. İş sağlığı ve iş güvenliğinin temel amaçlarından bazıları şunlardır;
- Çalışanların korunması, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı meydana getirmek
- Çalışanları çalışma ortamından kaynaklanan sağlık ve güvenlik risklerine karşı korumak
- Kazalara yol açabilecek etkenleri önceden tespit edip gerekli önlemleri alarak, oluşabilecek direk ve dolaylı zarar ve ödemeleri önlemek
- Üretimin devamlılığını sağlamak
- Çalışma verimi arttırmak
İş Güvenliğinde Risk Değerlendirmesi
İş güvenliği önlemlerinde risk değerlendirmesi büyük önem taşımaktadır. Risk değerlendirmesi yapılırken çalışan işçilerin sağlık durumu, kullanılacak iş makinelerinin seçimi ve çalışma ortamının tertip ve düzeni dikkate alınmalıdır. İşveren iş sağlığı ve iş güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak zorundadır ve bu zorunluluk kanunda belirtilmektedir.