Bilgi Rehberi Bir Garip Bilgi Bloğu
Sadece insanların değil bitki ve hayvanlar dahil tüm canlıların hayatiyetini sürdürebilmesi için birtakım dış unsurlara ihtiyaç bulunmaktadır. Bunlar arasında yer alan mineraller vücudumuzun kendiliğinden üretemediği mutlaka dış kaynaklara muhtaç olduğu önemli olan yapı taşlarıdır. Sadece insanlar için değil aynı zamanda bitki ve hayvanlar için de hayatiyet unsuru olan mineraller insan vücuduna enerji veren ve kalori değeri sıfır olan ancak bununla birlikte birçok fonksiyonun icra edilmesinde devreye girebilen önemli olan etken maddelerdir.
İnsan vücudunun kendisi zaten birçok minerali barındırdığı için son derece minerale muhtaç bir yapıdadır. Vücudun ihtiyaç duyduğu mineraller vücutta tarafından üretilemediğinden dolayı mutlaka topraktan tedarik edilmek durumundadır. Burada enteresan bir şekilde mineral döngüsü meydana gelmektedir ki toprakta bulunan mineraller bitkiye geçmekte hayvanlar da ihtiyaç duyduğu minareli sağlayabilmek için bitkileri yemektedir. Böylece bitkiler ve hayvanlar topraktaki minerallere sahip olmaktadırlar ki insanlar da bitkisel ve hayvansal beslenme yöntemi ile ihtiyaç duyduğu minareli temin etmektedir. Ancak burada önemli olan nokta bitkilerden elde edilen minerallerin direkt olarak vücuda karışması iken hayvansal besinlerden elde edilen mineraller de dolaylı bir yol izlenmesidir.
Mineraller Neden Gereklidir?
Ana hatlarıyla 4 gruba ayrılmakta olan mineraller sebze ve meyveler, tahıl ürünleri, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri olmak üzere temel besin maddelerinde bulunmaktadır. Böylece bizim de dengeli bir şekilde beslenebilmemiz için bu besin grubundan her gün mutlaka belirli ölçeklerde tüketmek durumundayız. Mineraller insan vücuduna oldukça büyük katkıları olan unsurlar olarak aşağıdaki görevleri yerine getirirler.
- Minerallerin görevleri arasında iskelet sistemini oluşturan kemiklerin güçlü bir yapıya bürünmesi ve dişlerin sağlamlığa kavuşabilmesi vardır.
- İnsan vücudunda bulunan bütün sıvıları kontrol ederler ki hücre içerisindeki sıvılar da mineraller tarafından dengede tutulmaktadır.
- Tüketilen tüm yiyecek gruplarından vücuda İhtiyaç olan enerjinin dönüştürülmesi için minerallere ihtiyaç vardır.
- Hormonların oluşmasında da devreye giren mineraller hayatın sürmesi için son derece önemlidir.
Öne Çıkan Mineral Türleri Nelerdir?
Demir Minerali
Vücudun büyümesi için önemli olan demir bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, hastalıklara karşı direnci artırmaktadır. Daha çok kurutulmuş olan kayısı üzüm ve diğer meyvelerde bulunan demir pekmez, lahana, fasulye ve balıkta bol miktarda yer almaktadır.
Kalsiyum Minerali
İnsan vücudunun büyük bir kısmını oluşturan iskelet sistemlerinin en çok ihtiyaç duyacağı mineral kalsiyumdur. Böylelikle insan vücudunda da yer alan mineraller arasında en çok bulunan kalsiyum olmaktadır. Sadece iskelet sistemine değil dişler için de kalsiyum son derece gereklidir. Bununla birlikte kasların stabil şekilde çalışması ve hücrelerin de gereken işlemleri yerine getirebilmesi için gerekli olan bir mineraldir. Daha çok süt ürünlerinde bulunan kalsiyum, yeşil yapraklı sebzelerde, beyaz ette, kuruyemişlerde yer almaktadır.
Sodyum Minerali
İnsan vücudunu oluşturan su dengesinin hassas bir şekilde ayarlanmasında devreye giren sodyum aynı zamanda besinlerin hücre duvarından geçişine de yardımcı olmaktadır. Sodyum eksikliği meydana geldiğinde ciddi anlamda sorunlar ortaya çıkar ki bitkinlik, baş ağrısı, kalp çarpıntısı, dikkat dağınıklığı bunlar arasında bulunmaktadır. Özellikle kuruyemişlerde, deniz ürünlerinde, beyaz peynirde bulunan sodyum havuçta da bol miktarda yer almaktadır.
Çinko Minerali
Mutlaka dışarıdan takviye yapılması gereken çinko RNA ve DNA yapılarının tam olarak enerjiye dönüşebilmeleri için gerekli olan bir mineraldir. Cinsel gelişim, yaraların iyileşmesi ve büyüme sırasında çok önemli olan çinko karaciğer, fındık, süt ve ette bulunmaktadır.
Fosfor Minerali
Sadece İskelet sisteminin ve dişlerin temelini oluşturmayan fosfor aynı zamanda kalp düzeni, böbrek sisteminin düzgün çalışması, kas ve sinir sisteminin sorunsuz işlemesi için de gereklidir. Eksikliğinde çok ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkan fosfor genellikle et, balık, yumurta ve yoğurt gibi süt ürünlerinde bulunmaktadır.
Magnezyum Minerali
Vücudumuz tarafından üretilemeyen mineraller arasında bulunan magnezyum enerji üretim merkezi sayılabilir. Aynı zamanda böbrek, kalp, beyin ve karaciğerin sağlıklı çalışabilmesi için de ihtiyaç duyulmaktadır. Sinir sisteminin de sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için dengeli bir şekilde magnezyuma ihtiyaç vardır. En çok limonda bulunan magnezyum balık, tavuk etinde, tam tahıllı ekmeklerde, patateste de yer almaktadır.
Potasyum Minerali
Vücuda alınan besinlerin hücrede istenen yere sevkiyatını kontrol eden potasyum vücuttaki su dengesini de ayarlamaktadır. Tansiyonun dengelenmesi, beynin ihtiyaç duyduğu oksijene ulaşması da yine potasyum sayesinde meydana gelmektedir. Daha çok brokoli, lahana, pazı gibi yeşil sebzelerde bulunan potasyum aynı zamanda balık, sarımsak ve zeytinde de yer almaktadır. Potasyumun Faydaları adlı yazımızda daha geniş bilgiye ulaşabilirsiniz.
İyot Minerali
Gelişme çağındaki çocukların büyümesi için gerekli olan iyot insan vücudunda da belli oranda bulunmaktadır. Eksikliğinde özellikle guatr hastalığı meydana gelmekle birlikte boyun uzamaması, kemik gelişiminin tamamlanmaması gibi bir takım sıkıntılar da oluşabilmektedir. Deniz ürünlerinden iyot temin edilebilirken kaliteli iyotlu tuzlar da yeterli ölçekte kullanılmalıdır.
Krom Minerali
İnsan vücudundaki şekeri dengeleyen kolesterolü de istenen seviyeye çekmekte olan krom daha çok et ve sebzelerde bulunmaktadır.
