Balın arıların yaptığı tek şey olmadığını biliyor muydunuz? Arılar ayrıca iğne yapraklı ağaçların veya yaprak dökmeyen ağaçların özünden propolis adı verilen bir bileşik üretirler. Arılar bu maddeyi salgıladıkları enzimler ve topladıkları öz ile birleştirerek oluştururlar. Amaçları balmumu ile kapladıkları kovanlarını mantar, bakteri vb. dış etmenlerden korumaktır.
Binlerce yıl önce, eski uygarlıklar tıbbi özellikleri için propolisi kullanmışlardır. Yunanlılar apseleri tedavi etmek için, Asurlular enfeksiyonla savaşmak ve iyileşme sürecine yardımcı olmak için yaralara uygulamışlardır. Mısırlılar mumyalamak için bu mucizevi besin takviyesini kullanmışlardır.
Propolisin bileşimi, arıların konumuna ve hangi ağaçlara ve çiçeklere eriştiklerine bağlı olarak değişebilir. Örneğin, Avrupa’daki propolis, Brezilya’daki propolis ile aynı kimyasal yapıya sahip değildir. Bu, araştırmacıların sağlık yararları hakkında genel sonuçlara varmasını zorlaştırmaktadır.
Propolis Nasıl Bir Besin Takviyesidir?
Araştırmacılar propoliste 300’den fazla bileşik tespit ettiler. Bu bileşiklerin çoğu polifenol formlarıdır. Polifenoller, vücuttaki hastalık ve hasarlarla savaşan antioksidanlardır.
Spesifik olarak, propolis, flavonoid adı verilen polifenolleri içerir. Flavonoidler bitkilerde bir koruma şekli olarak üretilir. Yaygın olarak antioksidan özelliklere sahip olduğu düşünülen gıdalarda bulunurlar. Bu gıdalara örnek;
- Meyveler
- Yeşil Çay
- Sebzeler
- Kırmızı Şarap
Propolisin antibakteriyel, antiviral, antifungal ve antiinflamatuar özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir. Ancak propolis ile ilgili bilimsel araştırmalar sınırlıdır.
Bir çalışma , propolisin yeni sağlıklı hücre büyümesini hızlandırarak travmatik yanıkları olan kişilerin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabileceğini buldu. Bir diğeri propolis alkol özütünün, ağız cerrahisi yaralarında mast hücrelerini azaltmada steroid kremden daha etkili olduğunu kanıtlamıştır. Bu mast hücreleri iltihaplanma ve geç iyileşme ile alakalıdır.
Kanser tedavisinde;
- Kanserli hücrelerin çoğalmasını engellemek.
- Hücrelerin kanserli olma olasılığını azaltmak.
- Kanser hücrelerinin birbirlerine sinyal göndermesini sağlayan yolları bloke etmek
gibi tedavide takviye olacak sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Çin, propolisi meme kanseri hücreleri üzerindeki anti-tümör etkileri nedeniyle, meme kanseri tedavilerine takviye olarak kullanmaktadır.
Propolis Alerjisi
Propolis ürünlerinin güvenli olup olmadığını belirlemek için henüz yeterli kanıt yok, ancak yüksek riskli olarak kabul edilmiyorlar. İnsanlar bal yediklerinde tipik olarak biraz propolis alırlar. Ancak bal veya arı alerjiniz varsa, propolis içeren ürünlere de reaksiyonunuz olacaktır. Ayrıca uzun süre kullanıldığında kendi alerjik reaksiyonuna neden olabilir.
Arıcılar, propolis alerjisine sahip olma olasılığı en yüksek olan insanlardan bazılarıdır. Tipik alerjik reaksiyon, egzama benzeri bir cilt problemidir. Özellikle alerjiniz veya astımınız varsa, tedavinize destek olarak propolisi eklemeden önce doktora sormak gerekir.
Propolis Kullanımı Riskli Olanlar
Alerjik reaksiyonlarından bahsetmiştik. Bunun yanı sıra;
- Hamile ve emziren annelerin bu takviyeyi kullanmaları hakkında yeterli bilgi yoktur. Kullanmaktan kaçınmanız, kullanmak istiyorsanız da muhakkak doktora danışmanız gerekmektedir.
- Astım hastalarının kullanması sakıncalı olabilir. Bazı uzmanlar propolisteki kimyasalların astımı daha da kötüleştireceğini düşünmektedir.
- Kan pıhtılaşmasını engellediği için kanama ile ilgili rahatsızlığı olan kişilerin kullanması sakıncalıdır.
- Cerrahi operasyon geçirecek kişilerin en az iki hafta öncesinde kullanımını durdurması önerilmektedir. Bir üstte vermiş olduğumuz kan pıhtılaşmasını engellemesi, cerrahi operasyon öncesi ve sonrasında sorunlara yol açabilir.
- Aspirin gibi kanın pıhtılaşmasını yavaşlatan ilaçlar ile kullanılması sakıncalıdır. Kullanımı morarma, kanama gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Arı Poleni Besin Değerleri ve Arı Poleninin Faydaları da ilginizi çekebilir. İncelemenizi tavsiye ederim.