Bilgi Rehberi Bir Garip Bilgi Bloğu
Mamut, bir çok insan tarafından soğuklarla özdeşleşmiş, buzul çağı deyince akıllarına gelen hayvandır. Şekil itibariyle fille benzerlik gösterse de, fillerden daha büyük bir canlıdır. Ayrıca günümüzde yaşamaya devam eden fillerle aynı familyaya mensuplardır.
Mamutlar hortumlular sınıfının filgiller familyasından olan canlılardır. Bir çok türü bulunan mamutun ilk üyesi yaklaşık 55 milyon yıl önce yaşamıştır. Eritherium azzouzorum adındaki bu tür 5-6 kilogram ağırlığına sahip, ufacık bir canlıyken, vücutları evrilerek zamanla büyümüş ve dev cüsselere sahip mamutlar ortaya çıkmıştır.
İklimsel değişiklikler ve insanlar tarafından avlanması mamutların soyunun tükenmesine sebep olmuştur. Bu konu hakkında net bir bilgi olmasa da iklimsel değişikliklerin de insanlar tarafından avlanmasının da nesillerinin tükenmesinde etkili olduğu düşünülmektedir.
İnsanlar tarafından avlandığı, mağaralar içerisine çizilen resim ve şekillerle netlik kazanmaktadır. Son tür olarak bilinen mamut Sibirya’nın Wrangel Adası’nda milattan önce 1700‘lü yıllara kadar yaşamıştır. Soğuk ve kuru ortamlara çok iyi uyum sağlayan mamutlar, fillere göre çok daha büyük dişlere ve ufak kulaklara sahiptir. Ayrıca yünlü mamut olarak türün derisini kaplayan kalın kürkleri, deri altındaki yağ tabakası onları soğuktan korumuştur.
Dişlerinin ortalama boyu 2.5 metre olan bu türün, 4-5 metreye varabilen diş uzunlukları olduğu bilinmektedir. Mamutların yaşları, hangi ortamlarda nasıl yaşadıkları, ne zaman öldükleri gibi bilgilere diş kesitinden ulaşılabilmektedir. Bu yöntem aynı ağacın yaşını belirlemek için kullanılan yönteme benzemektedir.
Mamutlar M.Ö. 8000’li yıllarda Avrupa ve Asya’da tamamen tükenmişlerdir. Sibirya’dan M.Ö. 1700’lü yıllarda tükenen mamut cesetleri hala bölgede bulunmaktadır. Ortamın soğukluğu ve dinazorlar gibi çok geçmiş yıllarda neslinin tükenmemesi bilim insanlarını harekete geçirmiştir. Mamutların tekrar doğaya getirilmesi konusunda çalışmaların sürdürüldüğü bilinmektedir. Tabii ki bunun ne kadar doğru olduğu tartışılır.
Bir çok filme de konu olan bu hayvanlar, insanların sosyal yaşam geçişlerinde etkin şekilde rol almışlardır.
